Ideal Kilo Hesaplama
Yaz ayları yaklaşıyor! Herkes fit, sağlıklı ve güzel bir görünüme kavuşmak istiyor. Bu nedenle son zamanlarda herkes “ boy kilo endeksi nedir?” , “boy kilo endeksi ne işe yarar?” gibi soruların cevaplarını arıyor. Boy kilo endeksi vücudumuzdaki endirekt yağ oranını gösteren bir endekstir. Boy kilo endeksine vücut kitle endeksi ya da beden kitle endeksi de denilmektedir. Boy kilo endeksi hesaplaması sonucu elde edilen değer, sizin ideal kiloda olup olmadığınızı gösterir.
İdeal Kilo Nasıl Hesaplanır?
İdeal kilo hesaplamak için profesyonel birinden yardım almaya ihtiyaç yoktur. Evde, hemen şimdi bile ideal kilonuzu hesaplama imkânına sahipsiniz. İdeal kilonuzu bulmak için, kilonuzu boyunuzun karesine bölmeniz gerekiyor. Demek istediğimizi hemen bir örnek üzerinde anlatalım. Mesela boyunuz 1,60 metre ve kilonuz da 70 kilogram. Yapmanız gereken işlem: 70/1,60*,160’tır. Bu işlem sonucunda elde ettiğiniz değer, sizin boy kilo endeksiniz olacaktır. Eğer elde ettiğiniz değer 18,5 – 24,9 aralığında ise kilonuz normal olarak kabul edilir. Yani kilo olarak ne eksiğiniz ne de fazlanız var anlamına gelmektedir. Ancak fit bir görünüm isteniyorsa, bu değer 21 – 22 bandını geçmemelidir. Bulunun boy kilo endeksi değer, 18,5’un altındaysa; zayıf olarak kabul edilirsiniz. Eğer boy kilo endeksiniz 25,0 – 29,9 kilo bandıysa ise şişman olarak nitelendirilirsiniz ve obezitenin birkaç adım gerisinde olduğunuz yani tehlikede olduğunuz anlamına gelir. Eğer boy kilo endeksiniz 30’un üzerinde çıkıyorsa bir beslenme ve diyetetik uzmanına gitmeniz gerekmektedir. Çünkü 30’un üzerinde boy kilo endeksi obezite anlamına gelmektedir. Obezite ciddi bir sağlık sorunudur ve çözümlenmesi gereken bir sorundur. İdeal kilonuzun hesaplamanın yanı sıra, obezite ile ilgili size ipucu verebilecek bir yöntem daha vardır. Mezura ile bel çevresi belin en ince olduğu yerden ölçüldüğü zaman elde edilen değer kadınlarda 88 cm, erkeklerde 102 cm’in üzerinde çıkıyorsa; ciddi boyutta iç organ yağlanması ve obezite başlangıcından bahsedilebilir. İç organ yağlamasının önüne geçebilmek için olması gereken bel ölçüsü kadınlarda 82 cm’in altı, erkeklerde ise 94 cm’in altında olmalıdır.
Boy Kilo Endeksinde Kadın ve Erkek Farkı
Kadınların ve erkeklerin iskelet yapıları takdir edersiniz ki farklıdır. Buna bağlı olarak kadın ve erkeklerin boy ve kiloları da farklıdır. Boy kilo endeksi, kilonun boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilmektedir. Bulunan bu boy kilo endeksinin yorumu kadın ve erkekte küçük oranlarda dahi olsa farklılık göstermektedir. Eğer bulunan boy kilo endeksi 17,5’un altında ise hem kadın hem de erkek için yüksek riskte zayıflığa işaret etmektedir. Tehlike arz etmeyen, normal zayıflığı gösteren boy kilo endeksi değeri ise kadınlarda 17,5 – 19,1 bandı, erkeklerde ise 17,5 – 20,7 bandıdır. Kadınlar için sağlıklı, ideal kilo için endeks aralığı 19,1 – 25,8 iken erkeklerde 20,7 – 26,4 aralığıdır. Endeksin kadınlarda 25,8 – 27,3, erkeklerde 26,4 – 27,8 bandında olması, kilonuzun normalden fazla olduğunu göstermektedir. Eğer beden kitle endeksi değeri hem kadın hem de erkekte 30’un üzerinde çıkıyorsa, yüksek risk oluşturacak boyutta kilolu olduğunu anlamına gelmektedir. Böyle bir durumda acilen bir uzmandan yardım almalısınız.
İdeal Kiloda Olmanın Yararları Nelerdir?
İdeal kiloda olmak, sağlıklı bir vücuda sahip olmak anlamına gelir. Fazla kilolar her zaman tehlike arz eder. Çünkü vücut ağırlığının ideal kilonun üzerinde olması demek, vücutta dengesiz bir durumun olması demektir. Hantal bir vücut hastalık davetçisidir. Her insan uzun ve sağlıklı bir ömür ister. Ancak dikkat edilmediği takdirde ortaya çıkan fazla kilolar sağlığı tehdit etmektedir. En sık görülen sağlık sorunları ise diyabet, kalp ve damar rahatsızlıklarıdır. İdeal kilonuzda olarak daha sağlıklı olabilir ve daha fit, daha çevik, daha genç görünebilirsiniz.
İdeal Kiloya Kavuşmanın Kolay Yolları
En başta kendinize gerçekçi, uygulanabilir bir diyet programı belirlemelisiniz. Tam bir program oluşturmak yerine, kendinize kısıtlar oluşturabilirsiniz. Yani, bu sabah kahvaltıda şunu yiyeceğim, öğlen bunu yiyeceğim, akşam ise şöyle bir yemek yapayım tarzında bir program yerine yememeniz ve uzak durmanız gereken şeyleri kendinize yasaklayarak kısıt oluşturabilirsiniz. Adım adım ilerleyip, kısıtlarınızı zamanla arttırmalısınız. En önemlisi de sabırlı olmalısınız. Asla motivasyonunuzun düşmesine izin vermemelisiniz. Sağlıklı beslenmeden ödün vermeden, düzenli beslenmelisiniz. En çok atlanan öğün kahvaltıdır, ancak en önemli öğün de kahvaltıdır. Kahvaltıyı ihmal etmemelisiniz. Kahvaltıda meyve tüketmek daha az kalori almanız için iyi olabilir. Uykunuzdan taviz vermeyin, günde 7-8 saat uyumaya çalışın. Unutmayın, uyanık kaldığınız süreçte daha çok enerji harcayacak ve acıkacaksınız. Ağır akşam yemekleri yerine hafif akşam yemeklerini tercih edin. Çok yağlı, kızartılmış gıdalar yerine onların haşlanmış hallerini seçin. Arada sırada gönlünüzden gelen yemeği yiyerek kendinizi ödüllendirmeyi de unutmayın. Ancak bu ödüllendirmeler çok sık olmamalı. Tatlı krizlerinizin önüne en az çikolata kadar enerji verecek besinlerle geçin. Kuru meyve ya da kuruyemiş tüketerek gün içinde açlık hissinizi ve tatlı ihtiyacınızı bastırabilirsiniz. Bir diyetin olmazsa olmazı salatadır! Öğlen ve akşam yemeklerinde tabağınızda mutlaka salata olmasına özen gösterin. Salatanın yanı sıra ağır olmayan mezelerle de tabağınızı renklendirebilirsiniz. Mutfak alışverişinizde de bazı alışkanlıklarınızı değiştirmekte fayda var. Beyaz ekmeği hayatınızdan çıkarın, doğal kepekli ekmeğe kapılarınızı açın. Birkaç hafta sonra farkı bariz bir şekilde hissedeceksiniz. Üç beyazı da unutmayalım: un, tuz, şeker. Unlu mamullerden uzak dururken, şekeri de rafa kaldırın. Porsiyonlarınızı daha küçük hale getirin. Büyük tabak yerine, küçük tabaklarda yemek yemeye başlayın. Büyük tabağa yemek koyduğunuzda ister istemez kendinizi hepsini yemeğe şartlamış oluyorsunuz. Ancak küçük tabaklarda yemek yemeğe alışırsanız, daha az yemek yemeye başlamış olursunuz. Ve tüm bunları kontrol edebilmeniz içinse bir çeteleye ihtiyacınız var! Beslenme alışkanlığı çetelesi ile kendinize koyduğunuz kısıtların ne kadarına uyum sağlayabildiğinizi görebilirsiniz. Yaptıklarınızı not etmek hem otokontrolünüzü sağlarken hem de sizin için bir motivasyon kaynağı olur. Motivasyon demişken, bu işte en önemli şey motivasyon! Asla pes etmemeniz ve her sabah kendinizi ideal kiloya kavuşacağınıza inandırmanız çok önemli. Unutmayın, inanmak, başarmanın yarısıdır. Can-ı gönülden inandığınız bir şeyi başarmanız çok daha kolay olacaktır.
Sporcular İçin İdeal Kilo Ne Olmalıdır?
Sporcular için ideal kilo hesaplayabilmek için sporcunun boy kilo ve yaş endeksinin hesaplanması gereklidir. Vücut ağırlığının olması gerekenden 5 kilo yukarı ya da 5 kilo aşağı olması genellikle herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. Ancak daha çok önemli olan bir şey var: vücuttaki yağ oranı. Fit bir görünüm sporcular için oldukça önemlidir. Bunun içinde vücutlarındaki yağ oranının olması gerekenden fazla olmaması gerekir. Sporcular beslenme düzenleri ve düzenli spor aktiviteleri ile vücutlarındaki mevcut yağ oranını korumaktadırlar. Sporcu bir erkek için ideal kilo şöyle hesaplanır: Eğer sporcunun boyu 1,80 ise; virgülden sonraki sayı alınır. Yani erkek sporcu için şişmanlık 80 kiloyu aştığında başlayacaktır. Kadın sporcular için ise bu sayıdan 3 çıkarılır. Yani 1,80 boyundaki bir kadın sporcu için şişmanlık 77 kilodan sonra başlar. İdeal kiloyu bulmak için ise, sporcunun boyundan 150 çıkarılır ve sonuç 4’e bölünür. 180 boyundaki erkek sporcu için; 180-150=30, 30/4= 7,5. Elde edilen değer (7,5), boydan çıkarılır 180-7,5= 172,5 ve bu boydan 100 çıkarıldığında sporcunun ideal kilosu elde edilir. 180 boyundaki bir erkek sporcu için ideal kilo 72,5’tur. Kadın için ise yine yukarıdaki gibi bulunan değerden 3 çıkarıldığında, 180 boyundaki bir kadın sporcu için ideal kilo 69,5 olacaktır.
Kilo Artışının Ana Sebepleri Nelerdir?
Tiroidin Az Çalışması
Hormonal rahatsızlıklar, kilo almanın başlıca sebeplerinden biridir. Sıklıkla görülen hormonal bozukluk ise tiroid bezinin az çalışmasıdır. Tiroid bezi az çalışan kişinin doygunluk hissi azalmakta ve daha çok yemek yeme isteği ortaya çıkmaktadır. Andropoz, menopoz gibi hormonların az olması ya da kortizon veya insülinin fazla olması da kilo alımına sebebiyet vermektedir.
Beslenme Alışkanlıkları ve Çevre Faktörü
Beslenme bozukluğuna bağlı kilo alımı sıklıkla görülen bir sorundur. Öğün atlayarak yemek yemek, çok hızlı yemek yemek, bir öğün fazla diğer öğün az yemek, sürekli fast food tüketmek, sebze ve meyveyi az tüketmek, az su içmek gibi kötü beslenme alışkanlıkları vücut ağırlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Hızlı yemek yenildiği zaman insülin vücutta daha hızlı salgılanır. Hızlı salgılanan insülin kan şekerini düşürür ve açlık hissi ortaya çıkar. Hızlı yemek yenildiğinde, acıkma aralıkları azaltma ve daha hızlı açlık hissi doğmaktadır. Saydığımız tüm bu faktörde dış çevrenin de etkisi vardır. Çok yemek yiyen bir çiftin çocuğu da küçüklüğünden beri öyle alıştığı için çok yiyecektir. Elbette genetik faktörler de etkilidir ancak formda kalmak kişinin kendi elindedir. Porsiyonları küçültmek, kolayca doyabilmek için önemlidir. Tabağınız büyük olursa kendinizi hepsini yemeye şartlayacaksınız.
Sindirim Sistemindeki Bakteri ve Virüsler
Sindirim sisteminde hayati önem taşıyan ve sindirimi kolaylaştıran, yaşam için önemli olan bazı virüs ve bakteriler bulunmaktadır. Bu bakterilerin bir kısmı hastalıklara neden olurken bir kısmı da hayatımıza devam edebilmemiz için var olmalıdır. Beslenmenin de bu bakterilerin hayatta kalması ile yakından alakası vardır.
İlaç Kullanımı ve Kimyasallar
Bazı ilaçlar ve alınan takviye vitaminler iştah açıcı olabilmekte ve kilo alımını doğrudan etkileyebilmektedir.
Psikolojik Etkenler
Beslenme yalnızca hayatta kalmak için değil pek tabii zevk ve motivasyon için de gerçekleştirilir. İnsanların ruh hallerine göre de beslenme alışkanlıkları değişir. Örneğin bazı insanlar mutsuzken daha çok yemek yerken bazılarının iştahı kapanır.
Boy Kilo Endeksinin Sonuçlarının Yorumlanması
0 – 18,4: Zayıf
Boy kilo endeksiniz bu aralıktaysa, zayıfsınız demektir. İdeal kilonuza ulaşmak için kilo almanız gerekir.
18,5 – 24,9: Normal
Boy kilo endeksini bu aralıktaysa, ideal kilodasınız! Düzenli beslenip, düzenli uyuyup, düzenli spor yaptığınız takdirde formunuzu koruyabilirsiniz.
25,0 – 29,9: Fazla Kilolu
Boyunuza bakıldığında kilonuz biraz fazla demektir. Ama endişelenmeyin, bu fazla kilolar risk arz etmiyor. Ancak siz yine de ideal kilonuza kavuşmaya bakın.
30,0 – 34,9: Şişman (Obez) – I. Sınıf
Fazla kilolarınız sizi şişman kategorisine itiyor! Bir beslenme uzmanından destek almanız gerekir.
35,0 – 44,9: Şişman (Obez) – II. Sınıf
Fazla kilolarınız kalp ve damar hastalıklarına neden olabilecek derecede tehlikeli! Sağlınız için kesinlikle diyetisyene görünmeniz gerekmektedir.
45,0 ve üstü: Aşırı Şişman (Aşırı Obez) – III. Sınıf
Şişmanlığın en üst sınıfında, aşırı obez kategorisindesiniz demektir. Fazla kilolarınız ömrünüzü kısaltacak haddeye gelmiş demektir. Tedavi olmalısınız.